منابع مرحله دوم المپیادهای علمی سال ۱۴۰۰

منابع آزمون‌های مرحله دوم المپیادهای علمی کشور در سال تحصیلی ۴۰۰-۱۳۹۹

طبق اعلام باشگاه دانش‌پژوهان جوان، منابع رسمی آزمون‌های مرحله دوم المپیادهای علمی کشور جهت اطلاع دانش‌آموزان عزیز به شرح زیر اعلام می‌شود. رشته‌هایی که هنوز منابع آن‌ها از سوی کمیته‌های علمی و باشگاه دانش‌پژوهان جوان مشخص نشده نیز به مرور تکمیل خواهد شد، بنابراین پیشنهاد می‌کنیم به صورت هفتگی به این صفحه سر بزنید.

توضیح بسیار مهم: بررسی چند دهه سؤالات المپیادهای علمی نشان می‌دهد که این منابع در بسیاری از رشته‌ها اصلاً کافی نیست و صرفاً لیستی برای اطلاع دانش‌آموزان معرفی می‌شود. گاهی دیده شده که با تسلط کامل بر این منابع، نمی‌توانید حتی به ۱۰ درصد سؤالات پاسخ دهید، اما دلیل اعلام آن چیست، منتظر نظر مسئولین هستیم.

 

منابع المپیاد ادبی

 

در تاریخ ۲۱ اردیبهشت ماه ۱۴۰۰ منابع اعلام شد [لینک] و در تاریخ ۲۲ اردیبهشت، اصلاحیه منابع مرحله دوم المپیاد ادبی نیز اعلام شد [لینک].

 

 

منابع المپیاد اقتصاد و مدیریت

🔹 کتاب ریاضیات و آمار یک فصل ۳ و ۴

🔸 کتاب ریاضی و آمار دو فصل ۱ و ۳

🔹 مدیریت عمومی دکتر علاقه بند فصل ۱ تا انتهای فصل ۷

🔸 اصول اقتصاد دکتر نظری از فصل ۱ تا انتهای فصل ۱۳

 

منابع المپیاد تفکر و کارآفرینی

موضوع این المپیاد در زمینه نگرش و مهارت‌های دانش‌آموزان است، منبع خاصی قابل معرفی نمی‌باشد. اما برای تقویت اطلاعات پایه، منابع و مراجع مهمی در وب سایت www.iteo.ir قرار داده شده است. علاوه بر آن مطالعه عمیق منابع زیر نیز توصیه می‌گردد. علاقه‌مندان می‌توانند به این منابع یا هر منبع دیگر معتبر که به صورت کتاب، مجله یا وب سایت معتبر در اختیار است، مراجعه نمایند.

🔹 کتاب کارگاه کارآفرینی و تولید پایه دهم متوسط نظری تمامی رشته‌ها

🔸 کتاب تفکر و سواد رسانه‌ای پایه دهم متوسطه نظری تمامی رشته‌ها

🔹 کتاب منطق پایه دهم متوسطه نظری رشته علوم انسانی

🔸 کتاب جامعه‌شناسی (۱) پایه دهم متوسط نظری رشته علوم انسانی

🔹 کتاب جامعه‌شناسی (۲) پایه یازدهم متوسطه نظری رشته علوم انسانی

🔸 کتاب هنر پایه دهم و یازدهم متوسطه نظری تمام رشته‌ها و فنی‌و‌حرفه‌ای

🔹 کتاب کارگاه نوآوری و کارآفرینی پایه یازدهم متوسط فنی‌وحرفه‌ای

🔸 کتاب کاربرد فناوری‌های نوین، پایه یازدهم متوسط فنی‌وحرفه‌ای و کاردانش

 

منابع المپیاد جغرافیا

 

۱- منابع اقلیم‌‌شناسی

مبانی اقلیم‌شناسی	انتشارات دانشگاه پیام نور، تألیف: ابراهیم جعفرپور، بهلول علیجانی، ۱۳۹۹
آب و هوای ایران	انتشارات دانشگاه پیام نور، تألیف: بهلول علیجانی، ۱۳۹۸
تغییر اقلیم و مدل‌های اقلیمی	انتشارات دانشگاه تهران، تألیف: حسین محمدی و همکاران، ۱۳۹۷

مفاهیم مورد مطالعه در اقلیم‌شناسی

سامانه آب و هوا (اقلیم)- فرآیندهای و عناصر اقلیمی (آب و هوایی)

مولفه و اجزای ساخت اقلیم ایران و نواحی جغرافیای- اقلیمی ایران

گرمایش جهانی و تغییر اقلیم

۲- منابع جغرافیای شهری و روستایی

مبانی جغرافیای شهری	انتشارات دانشگاه پیام نور، دکتر حسین شکویی و دکتر سید مهدی موسی کاظمی، ۱۳۹۹
جغرافیای روستایی ایران	انتشارات پیام نور، تألیف دکتر مسعود مهدوی آذر، ۱۳۹۰
جغرافیای روستایی	انتشارات دانشگاه تهران، تألیف مایکل وودز، مترجم محمد رضوانی و صامت فرهادی، ۱۳۹۸

مفاهیم مورد مطالعه در جغرافیای شهری و روستایی

قلمرو جغرافیای شهری، شهر و مفاهیم شهری، ساخت شهرها

جغرافیای روستایی (فرآیندها، واکنش‌ها و تجربه‌های بازساخت روستایی)

دانش‌پژوهان گرامی می‌توانند برای مطالعه از سایر منابع مرتبط اینترنتی (مباحت جدید شهری و روستایی) استفاده نمایند.

۳- منابع جغرافیای اقتصادی

مفاهیم کلیدی در جغرافیای اقتصادی	انتشارات عمیدی. آئویاما و همکاران، ترجمه علی ولی قلی‌زاده، ۱۳۹۶
جغرافیای اقتصادی، یکپارچگی مناطق و ملل	انتشارات نور علم. کومبه و همکاران، ترجمه نادر مهرگان و یونس تیموری، ۱۳۹۷
درآمدی بر مبانی جغرافیای اقتصادی	انتشارات جهاد دانشگاهی واحد خوارزمی. سیمین تولایی، ۱۳۹۳

مفاهیم مورد مطالعه در جغرافیای اقتصادی

بخش‌های اقتصاد

مفاهیم اقتصاد خرد و کلان: عرضه و تقاضا، تولید و توزیع و مصرف

مفاهیم اقتصاد فضا: دسترس‌پذیری و تحرک‌پذیری، نابرابری منطقه‌ای، آمایش

حوزه‌های اصلی کلاسیک و مدرن: مکان‌یابی فعالیت‌ها، خوشه‌های صنعتی، مرکز- پیرامون، زنجیره ارزش، شبکه‌ها

۴- منابع جغرافیای جمعیت

مبانی جغرافیای جمعیت	انتشارات سمت. دکتر علی حیدری، ۱۳۹۸
درآمدی بر جغرافیای جمعیت	انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح. دکتر حیدر لطفی و همکاران، ۱۳۸۹

مفاهیم مورد مطالعه در جغرافیای جمعیت

الگوهای جغرافیایی پراکندگی، توزیع و تراکم جمعیت

ترکیب و ساختمان جمعیت

وضعیت فعالیت اقتصادی جمعیت

رشد و تحول جمعیت

مهاجرت

* در تهیه منابع آخرین و جدیدترین چاپ لحاظ گردد.

* جهت اطلاع از مطالب به‌روز جدید، مراجعه به سایت‌های اینترنتی هم می‌تواند منبع مکمل و مفیدی در این زمینه باشد.

۵- منابع مهارت‌های جغرافیایی

مبانی نقشه‌خوانی	انتشارات دانشگاه تهران. دکتر مجتبی یمانی، ۱۳۹۸
اینترنت	Google Earth

مفاهیم مورد مطالعه در مهارت‌های جغرافیایی

مختصات جغرافیایی (موقعیت، طول و عرض، فواصل و جهات جغرافیایی و مباحث مرتبط)

مقیاس (مقیاس خطی و کسری، محاسبه و فواصل و مساحت‌ها و تبدیل آن‌ها و مباحت مرتبط)

تکنیک‌های نمادگذاری روی نقشه‌ها

انواع نقشه و زمینه کاربردی آن‌ها

روش‌های نمایش ناهمواری‌ها روی نقشه

نقشه‌های توپوگرافی (کار روی منحنی‌های میزان، خواندن ارتفاع نقاط روی نقشه و ارتفاع منحنی‌های تراز، اندازه‌گیری شیب روی نقشه، ترسیم نیمرخ، مقیاس ارتفاعی نیمرخ)

جهت‌یابی روی زمین

سیستم‌های تصویر UTMو UPSو کاربرد آن‌ها

گوگل ارث (پیدا کردن نقاط، شناسایی عوارض طبیعی و انسانی، ناهمواری‌ها، نگاه سه‌بعدی و برجسته‌بینی، تغییر بعد ارتفاعی تصویر، خواندن و ثبت مختصات نقاط، اندازه‌گیری فواصل، ترسیم مسیرها، انطباق نقشه‌ها روی تصویر گوگل Overlay، بررسی تصاویر گذشته (Historical) یک منطقه و بررسی تغییرات زمانی پدیده‌ها)

۶- منابع ژئومورفولوژی

مبانی ژئومورفولوژی (اشکال ناهمواری‌های زمین)	ترجمه دکتر مقصود خیام، انتشارات مینا، سال ۱۳۸۹
ژئودینامیک	انتشارات پیام نور. دکتر فرج‌الله محمودی، سال ۱۳۹۹
ژئودینامیک درونی- بیرونی، جلد ۱	انتشارات دانشگاه تهران، ترجمه دکتر فرج‌الله محمودی، سال ۱۳۸۹

مفاهیم مورد مطالعه در ژئومورفولوژی

نقش دینامیک درونی و بیرونی در شکل‌گیری تدریجی سطح زمین (ساختمان پوسته زمین، تشکیل رشته‌کوه‌ها، فرسایش دامنه‌ها، محل آب‌های جاری)

دانش‌پژوهان می‌توانند از سایر مبانی مرتبط با مبانی ژئومورفولوژی استفاده کنند و بر اطلاعات خود بیافزایند.

۷- منابع جغرافیای سیاسی

مبانی جغرافیای سیاسی (فصل چهارم و پنجم)	انتشارات سمت، درّه میرحیدر، ۱۳۹۴
ژئوپلیتیک (فصل دوم)	انتشارات سمت، عزت‌الله عزتی، ۱۳۹۴

مفاهیم مورد مطالعه در جغرافیای سیاسی

عوامل ثابت و متغیر در جغرافیای سیاسی

مرز و انواع آن

 

۸- منابع مخاطرات طبیعی

مبانی جغرافیایی زلزله و آتشفشان	تألیف فیونا وات، ترجمه دکتر احمدپور احمد و مریم نعمتی انتشارات جهاد دانشگاهی، ۱۳۸۴
مخاطرات طبیعی	دکتر کمال امیدوار، انتشارات دانشگاه یزد، ۱۳۹۰

مفاهیم مورد مطالعه در مخاطرات طبیعی

زمین لرزه، زمین لغزش، سیل، آتشفشان و خشکسالی

 

منابع المپیاد ریاضی

🔹 تمام کتاب‌های درسی با عناوین ریاضی، هندسه، آمار و احتمال و حسابان تا پایه یازدهم (ریاضی فیزیک)

 

منابع المپیاد زیست‌شناسی

🔹 منابع کتاب‌های زیست‌شناسی دبیرستان است.

🔸 انتظار می‌رود دانش‌آموزان، شناخت کافی از مطالب کتاب‌های فیزیک و شیمی دبیرستان نیز داشته باشند.

 

منابع المپیاد سلول‌های بنیادی و پزشکی بازساختی

 

 

ردیف	عنوان	مؤلف- سال انتشار	انتشارات
۱	زیست‌شناسی سال دهم و یازدهم رشته علوم تجربی	–	–
۲	فیزیک سال دهم و یازدهم رشته ریاضی- فیزیک	–	–
۳	شیمی سال دهم و یازدهم رشته علوم تجربی	–	–
۴	آمار سال یازدهم رشته ریاضی- فیزیک	–	–
۵	سلول‌های بنیادی بافتی	دکتر حسین بهاروند- ۱۳۹۸	خانه زیست‌شناسی
۶	مهندسی بافت	دکتر حسین بهاروند- ۱۳۹۸	خانه زیست‌شناسی
۷	تمایز سلول‌های بنیادی پرتوان	دکتر حسین بهاروند- ۱۳۹۸	خانه زیست‌شناسی
۸	سلول‌های بنیادی پرتوان	دکتر حسین بهاروند- ۱۳۹۸	خانه زیست‌شناسی
۹	Essential cell biology	Bruce Albert– ۲۰۱۴	–
۱۰	Essential cell biology	Robert Lanza– ۲۰۱۴	–
۱۱	Business Model Generation	Alexander Osterwalder and Y ves Pigneur	–
۱۲	The Science of Stem Cells	Jonathan. W.Slack– ۲۰۱۸	–

 

منابع المپیاد شیمی

🔹 کتاب‌های شیمی پایه‌های دهم، یازدهم و دوازدهم دوره متوسطه دوم

🔸 شیمی عمومی (۱ و ۲) طبق سرفصل مصوب وزارت علوم

 

منابع المپیاد علوم زمین

🔹 انسان و محیط زیست پایه یازدهم

🔸 زمین‌شناسی پایه یازدهم

🔹 زمین‌شناسی سال سوم نظام قدیم

🔸 علوم زمین پیش‌دانشگاهی نظام قدیم

 

منابع المپیاد فیزیک

🔸 کتاب‌های علوم متوسطه اول

🔹 فیزیک ۱، فیزیک ۲ و فیزیک ۳ (رشته ریاضی)،

🔸 بخش‌های فیزیک از کتاب‌های آزمایشگاه علوم ۱ و ۲

🔹 تمامی دروس ریاضی تا پایه یازدهم شامل: ریاضی ۱، حسابان ۱، هندسه ۱، هندسه ۲ و آمار و احتمال

🔸 عملیات مقدماتی جبر بردارها در دو بُعد شامل جمع و تفریق بردارها، و ضرب عدد در بردار

🔹 مشتق‌گیری از توابع تک متغیره در محدوده متعارف دبیرستانی در پایه دوازدهم

 

منابع المپیاد کامپیوتر

🔸 ریاضی (۱) سال دهم دوره دوم متوسطه رشته ریاضی- فیزیک، انتشارات چاپ و نشر کتاب‌های درسی ایران

🔹 ترکیبیات، علیرضا علیپور، انتشارات فاطمی

🔸 آشنایی با الگوریتم‌ها، یحیی تابش، انتشارات فاطمی

🔹 Mathematical Circles (Russian Experience), D.Fomin, S.Genkin, I.Itenberg, Amerucan Society- Mathematical

🔸 Problem- Solving Strategies, Arthur Engel, Springer

فصل‌های ۱، ۲، ۳، ۴، ۵، ۸ و ۱۳

🔹 Introduction to Graph Theory, D.B.West, University of Illinors

فصل‌های ۱ و ۲

توجه: سه منبع آخر ترجمه فارسی به ترتیب با عنوان‌های «محافل ریاضی- انتشارات فاطمی»، «استراتژی‌های حل مسئله- انتشارات مبتکران» و «آشنایی با نظریه گراف‌ها (معروف به کتاب وست)» دارند.

 

منابع المپیاد نجوم و اخترفیزیک

🔹 ریاضی ۱ و ۲، فیزیک ۱ و ۲ و ۳، هندسه ۱ و ۲ و ۳، حسابان ۱ و ۲ و از پایه‌های دهم، یازدهم و دوازدهم.

🔸 سؤالات در موضوعات نجوم کرومی، مکانیک سماوی، اخترفیزیک کهکشانی، کیهان‌شناسی، اخترفیزیک ستاره‌ای، ابزارشناسی و رصد

🔹 بهترین منبع برای آشنایی با سبک سؤالات، آزمون‌های مرحله ۲ دوره‌های ۶ تا ۱۴ هستند.

شایان ذکر است: برای حل برخی سؤالات آزمون، دانش ریاضی مشتق و انتگرال مورد نیاز است. همچنین توصیه می‌شود در هفته‌های منتهی به آزمون، بر حل تمرین و جمع‌بندی دانسته‌های موجود تمرکز شود و در صورت نیاز، علاوه بر کتاب‌های درسی رجوع به منابع زیر می‌تواند راهگشا باشد:

۱. مقدمه‌ای بر احترفیزیک مدرن (بردلی کارول و دیل استلی)

۲. مکانیک سماوی (محمدجواد شریعت‌زاده)

۳. نجوم کرومی (ویلیان اسمارت)- فصل‌های ۱، ۲، ۵ و ۶