تحلیل و برنامه‌ریزی مرحله‌ی دوم المپیاد فیزیک – ۱۳۹۱

مرحله‌ی اول المپیاد فیزیک سال ۱۳۹۱ با تمام سختی‌های خود به پایان رسید و به جرأت می‌توان گفت که مرحله‌ی اول امسال جزء سخت ترین‌ها طی سالهای اخیر بود. به خصوص آنکه زمان پاسخ‌گویی به سوالات نیز کاهش یافته بود. در کمتر از دو ماه باقی‌مانده تا آزمون مرحله‌ی دوم برنامه‌ریزی دقیقی باید انجام داد و از دست دادن زمان به هیچ وجه جایز نیست. برای این برنامه‌ریزی نگاه آماری به مباحث سوالات سال‌های گذشته می‌تواند بسیار مفید باشد. سعی کنید جهت مطالعات خود را بر این آمار استوار کنید.

در ادامه‌ی مطلب، برنامه‌ی پیشنهادی، منابع مفیدتر و نگاه آماری به سوالات مرحله‌ی دوم فیزیک را خواهید دید. این موارد توسط آقای امیر پرتوی از مدرسین المپیاد فیزیک و سرگروه اتاق فکر فیزیک آیریسک در اختیار شما قرار گرفته است.

بهترین کارهایی که در این مدت باقی مانده می‌توانید انجام دهید:
 

۱) مطالعه و یادگیری مباحثی که نخوندید یا ضعف دارید : بیشتر دانش آموزان همه مباحث رو نخوندن، و معمولاً بیشتر رو مکانیک و الکتریسیته وقت گذاشتند.
در مرحله دوم معمولاً از همه مباحث سؤال مطرح میشه، پس بهتر هست که حداکثر تا اواخر اسفند، مباحثی رو که نخوندید یا ضعف دارید، بخونید و تقویت کنید و مرور کنید.مباحث به ترتیب اهمیت :

1. مکانیک : کتاب "آشنایی با مکانیک – دانیل کلپنر" خیلی مفید هست. اگر وقت نداشتید بخونید، حتماً مسائلش رو حل کنید.
2. الکترومغناطیس: معمولاً کتاب "الکترودینامیک – گریفیتس" رو پیشنهاد میکنند ولی اگر براتون سخت بود "الکترومغناطیس – راشد محصل" بهتر هست.
3. سیالات و حرارت و ترمودینامیک : کتاب "الفبای حرارت و سیالات" برای مرحله دوم کافی هست.
4. نور هندسی : کتاب "الفبای نور هندسی" کافی هست.
5. (سؤالات ایرودوف و اپتیتود هم برای تقویت قدرت حل مسئله خیلی مفید هستند) : بعضی از کتابها در فروشگاه آیریسک موجود است.

۲) حل سؤالات مرحله دوم سالهای گذشته : بهترین و مفیدترین منبع برای حل تمرین و آشنایی با سبک مرحله دو، سؤالات مرحله دوم سالهای گذشته هست .

• اگر با سبک سؤالات مرحله دوم آشنا نیستید، بهتر هست ابتدا ۵ دوره از سؤالات رو به صورت آزمایشی حل کنید و پاسخ سؤالات رو خوب بررسی کنید. توجه کنید که به طور متوسط هر سؤال در مرحله دوم ۳۰ دقیقه وقت لازم دارد.
• بعد از آشنایی با سؤالات، بهتر هست حداقل ۵ دوره آخر رو از خودتون آزمون بگیرید، سعی کنید شرایط آزمون واقعی رو برای خودتون ایجاد کنید: وقت محدود و متوالی، لباس مدرسه، پشت نیمکت یا صندلی تک نفره، بدون چرکنویس اضافی، برگه پاسخ به تعداد سؤالات، بدون ماشین حساب و …. .
• معمولاً متن سؤالات مرحله دوم طولانی و پیچیده هستند ولی بر خلاف ظاهر آن­ها پاسخ های منطقی و ساده ای دارند. پس سعی کنید با حوصله و دقت و تمرکز متن سؤال رو خوب بخونید. فهم روی سؤال نصف حل آن است ! در ضمن، اگر بار اول نتونستید سؤالی رو حل کنید، اصلا ناامید نباشید و بعد از حل سؤالات دیگر، دوباره روی سؤال باقی مانده فکر کنید.
• رسیدن به جواب آخر به صورت ساده­ترین شکل ممکن خیلی مهم هست. پس سعی کنید منطقی پیش برید تا راه حلتون به جواب آخر برسه. تمیز و خوانا بنویسید. جواب آخرتون رو حتماً از نظر دیمانسیون و حالت­های خاص بررسی کنید.
• پس از اینکه وقت آزمون تموم شد، حتماً روی سؤالاتی که نتونستید حل کنید فکر کنید. بعد از خوندن پاسخنامه حل سؤال به نظر آسون میاد (معما چو حل گردد آسان شود ! ) ولی مهم این هست که خودتون بتونید مسئله رو حل کنید. بعد از همه این کارها پاسخ سؤالات رو بررسی کنید و مرتب نوشتن رو تمرین کنید.

۳) سؤال عملی : مرحله دوم یک سؤال عملی هم داره ! حل این سؤالات نیاز به علم فیزیک زیادی نداره و معمولاً در متن سؤال روش انجام گفته میشه و شما فقط باید خوب و با دقت انجام دهید و اندازه گیری کنید. معمولاً حداکثر وقت این سؤال ۴۵ دقیقه هست. بهترین روش برای یادگیری، حل سؤالات عملی سال­های گذشته هست. یک کتاب هم هست (انتشارات دانش پژوهان – نوروزشاد) که سؤالات و پاسخ تشریحی آزمون عملی مرحله دوم و هم آزمایشات دوره تابستانی رو داره.

4) حل سؤالات آزمون اول دوره تابستانی : اگر خواستید کمی بیشتر از سطح مرحله دو یاد بگیرید، و اگر کارهای بالا را انجام دادید، میتونید سؤالات آزمون اول دوره های تابستانی، که از نظر نوع سؤال شبیه سؤالات مرحله دوم هستند، رو حل کنید. این کار دو مزیت داره، اول اینکه سؤالات نسبتاٌ سخت تر از مرحله دو رو حل میکنید. دوم اینکه با سؤالات دوره تابستانی آشنا میشید. سؤالات و پاسخنامه تشریحی از سال ۷۶ تا ۸۳ در دو جلد منتشر شده. ولی اگر هم خواستید متن سؤالات در "یادداشت های کاربری" اینجانب موجود هست.


جمع‌بندی نهایی:

با بررسی سوالات دوره‌های گذشته، مشاهده کردم که از میان سوالات، ۴۵ درصد مکانیک، ۱۵ درصد الکتریسیته ساکن و جاری، ۱۰ درصد مغناطیس، ۱۰ درصد نور هندسی، ۱۰ درصد گازها و ترمودینامیک، ۱۰ درصد سیالات و حرارت هستند. پس در زمان‌بندی مطالعاتی خود به این اعداد دقت کنید.

موفق و پیروز باشید : امیر پرتوی – اسفند ۱۳۹۱