چند سالی بود که سمپاد به معاونت پرورش استعدادهای درخشان و دانش‌پژوهان جوان در یکی از طبقات آموزش و پرورش تبدیل شده بود، اما به دنبال تأکید مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) مبنی بر اجرای "سند ملی نخبگان" و مطالبه به‌روزرسانی این سند در دیدار هفته گذشته نخبگان با معظم له و همچنین پیگیری دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی اساسنامه «سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان» توسط رئیس محترم جمهوری برای ابلاغ به دستگاه‌ها امضاء شد.
شناسایی و فراهم‌آوردن زمینه‌های رشد دانش‌آموزان دارای استعداد برتر، برنامه‌ریزی مناسب برای حضور دانش‌پژوهان کشور در عرصه‌های جهانی و حمایت از پژوهش‌های علمی مربوط به شناسایی و پرورش دانش‌آموزان صاحب استعداد برتر از جمله وظایفی است که در این اساسنامه به آن اشاره شده است.
همچنین در این اساسنامه هدف از تأسیس «سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان» [تعیین خط‌مشی، برنامه‌ریزی، پشتیبانی و نظارت بر شناسایی، هدایت و تربیت استعدادهای برترکشور در دوره تربیت رسمی و عمومی] عنوان شده و همچنین خاطرنشان شده است که «رئیس سازمان که بالاترین مقام اجرایی سازمان است، به پیشنهاد وزیر آموزش و پرورش و تأیید هیئت‌امنا انتخاب و با حکم وزیر آموزش و پرورش برای مدت ۴ سال منصوب می‌شود».
به گزارش مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی متن کامل این اساسنامه به این شرح است:
اساسنامه «سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان»
(جلسه ۸۱۳ مورخ ۱۷ مهر ۱۳۹۷ شورای عالی انقلاب فرهنگی)
مقدمه
به‌منظور تحقق «عدالت آموزشی» در نظام تعلیم و تربیت رسمی و عمومی و تحقق امر خطیر شناسایی، هدایت و تربیت صاحبان استعدادهای برتر برای پرورش نخبگان آیندۀ کشور؛ در چارچوب اسناد بالادستی به ویژه سند ملی نخبگان و سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، اساسنامۀ «سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان» به شرح ذیل به تصویب رسید:
فصل اول: کلیات
ماده ۱ : شخصیت حقوقی و نام
سازمان دارای شخصیت حقوقی مستقل است و به صورت مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی دولتی وابسته به وزارت آموزش و پرورش و منحصراً براساس مقررات این اساسنامه اداره می‌شود. نام سازمان عبارت است از «سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان» که از این پس در این اساسنامه به‌اختصار «سازمان» نامیده می‌شود.
ماده ۲: هدف
هدف از تأسیس سازمان، عبارت است از تعیین خط‌مشی، برنامه‌ریزی، پشتیبانی و نظارت بر شناسایی، هدایت و تربیت استعدادهای برترکشور در دورۀ تربیت رسمی و عمومی.
ماده ۳: وظایف
۱- شناسایی و فراهم آوردن زمینه‌های رشد و ارتقای فرهنگی، پژوهشی و علمی استعدادهای برتر دانش‌آموزان در سراسر کشور
۲- برنامه‌ریزی مناسب برای حضور دانش‌پژوهان کشور در عرصه‌های علمی پژوهشی جهانی
۳- تقویت معرفت و تربیت دینی، اعتلای هویت اسلامی ـ ایرانی و ارتقای دل‌بستگی ملی دانش‌آموزان صاحب استعدادهای برتر
۴- هدایت تحصیلی و شغلی دانش‌آموزان صاحب استعدادهای برتر برای رفع نیازها و اولویت‌های علمی، فناوری، فرهنگی، ادبی، هنری و مدیریتی کشور
۵- شناسایی؛ حمایت و استفاده از روش‌های بهره‌مندی از ظرفیت نهادهای مردمی و غیردولتی واجد شرایط به ویژه فارغ‌التحصیلان سمپاد
۶- حمایت از پژوهش‌های علمی در زمینه‌های مربوط به شناسایی و پرورش دانش‌آموزان صاحب استعدادهای برتر
۷- آموزش و ارتقای توانمندی کارشناسان و معلمان در راستای شناسایی و پرورش دانش‌آموزان صاحب استعدادهای برتر
۸- تألیف، تدوین و انتشار آثار مکتوب و محصولات چندرسانه‌ای آموزشی برای ارتقاء سطح علمی معلمان و دانش‌آموزان صاحب استعدادهای برتر
۹- کمک به تأمین امکانات مادی و کمک‌آموزشی برای دانش‌آموزان مستعد محروم و وابسته به خانواده‌های کم بضاعت و مستضعف
فصل دوم: ارکان
ماده۴: ارکان
سازمان دارای ارکان زیر است:
۱- هیئت امنا.
۲- رئیس سازمان.
ماده ۵: هیئت امنا
هیئت امنا، عالی‌ترین مرجع سازمان در زمینۀ تعیین خط‌مشی‌ها و تصمیم‌گیری‌های کلان و دارای کلیۀ اختیارات قانونی در حدود اهداف و وظایف سازمان و ادارۀ امور آن است. ریاست هیئت امنا بر عهدۀ وزیر آموزش و پرورش است.
ماده ۶: ترکیب هیئت امنا
۱- وزیر آموزش و پرورش (رئیس هیئت امنا)
۲- وزیر علوم، تحقیقات و فناوری یا معاون ایشان
۳- وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی یا معاون ایشان
۴- دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی
۵- معاون علمی و فناوری رئیس جمهور و رئیس بنیاد ملی نخبگان
۶- رئیس سازمان برنامه و بودجه یا معاون ایشان
۷- یک نماینده از مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه
۸- دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش
۹- رئیس سازمان (دبیر هیئت امنا)
۱۰ الی ۱۳- دو نفر از شخصیت‌های علمی و فرهنگی کشور و دو نفر از فارغ‌التحصیلان مدارس سمپاد.
تبصره ۱: اعضای حقیقی(ردیف ۱۰ الی ۱۳) به پیشنهاد رئیس و اعضای هیئت امنا و اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی و با تصویب این شورا به مدت چهار سال انتخاب خواهند شد. انتخاب مجدد اعضای حقیقی بلامانع است.
تبصره ۲: یک نفر از شخصیت‌های علمی و فرهنگی کشور و یک نفر از فارغ‌التحصیلان مدارس سمپاد مذکور در بند ۱۰ الی ۱۳ از میان بانوان انتخاب می‌شوند.
ماده۷: وظایف هیئت امنا
۱- تأیید رئیس سازمان که از سوی وزیر آموزش و پرورش پیشنهاد می‌شود
۲- تعیین خط مشیهای سازمان
۳- بررسی و تصویب برنامه‌های راهبردی بلندمدت، میان‌مدت و کوتاه مدت، بودجه و ترازنامۀ سالانۀ سازمان
۴- تصویب ساختار و نمودار سازمانی، ضوابط مالی و معاملاتی و آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های اجرایی سازمان
۵- بررسی و تأیید مقررات و آیین‌نامه‌های خاص آموزشی و پرورشی مربوط به شناسایی و پرورش دانش‌آموزان صاحب استعدادهای برتر به‌ویژه مدارس استعدادهای درخشان
۶- تصمیم‌گیری در مورد عضویت سازمان در مجامع و سازمان‌های بین‌المللی
۷- نظارت بر حسن اجرای مفاد اساسنامۀ سازمان و برنامه‌های مصوب
۸- پیشنهاد اصلاح یا تغییر مفاد اساسنامه به شورای عالی انقلاب فرهنگی
۹- بررسی و اتخاذ تصمیم در مورد پیشنهادهای رئیس سازمان یا پیشنهادهایی که از جانب دست‌کم سه نفر از اعضای هیئت امنا ارائه شده باشد.
۱۰- انتخاب حسابرس و استماع گزارش سالانه
ماده ۸:
جلسات عادی هیئت امنا، حداقل سالی دوبار، به دعوت رئیس هیئت امنا تشکیل می‌شود. جلسات با حضور حداقل دو سوم از اعضای هیئت امنا رسمیت می‌یابد و تصمیمات با رأی موافق اکثریت اعضای حاضر در جلسه معتبر است.
تبصره: جلسات فوق‌العادۀ هیئت امنا برحسب ضرورت، با پیشنهاد رئیس سازمان یا رئیس هیئت امنا و یا سه نفر از اعضای هیئت امنا و با دعوت رئیس هیئت امنا تشکیل می‌شود.
ماده ۹:
مصوبات هیئت امنا، با امضای رئیس هیئت امنا جهت اجرا به سازمان و در صورت ضرورت به دیگر زیرمجموعه‌های وزارت آموزش و پرورش ابلاغ می‌شود.
ماده ۱۰: رئیس سازمان
رئیس سازمان که بالاترین مقام اجرایی سازمان است، به پیشنهاد وزیر آموزش و پرورش و تأیید هیئت‌امنا انتخاب و با حکم وزیر آموزش و پرورش برای مدت ۴ سال منصوب می‌شود. رئیس سازمان باید دارای صلاحیت اخلاقی، علمی، آموزشی و اجرایی باشد.
ماده ۱۱: وظایف رئیس سازمان
۱- اداره و هدایت امور سازمان و نظارت بر حسن اجرای فعالیت‌های آن در چارچوب اساسنامه، ضوابط و مقررات مصوب هیئت امنا
۲- نصب و عزل در چارچوب آیین‌نامه‌های مصوب سازمان با رعایت قوانین و مقررات
۳- تهیه و تنظیم برنامه و بودجۀ سالانۀ سازمان و ارائه آن در جلسات هیئت امنا
۴- تهیه و تنظیم ضوابط اداری و مالی، آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های اجرایی و مقررات و آیین‌نامه‌های آموزشی و پرورشی سازمان و ارائه آن در جلسات هیئت امنا
۵- نمایندگی سازمان در کلیۀ مراجع اداری و قضایی با حق توکیل غیر برای استیفای حقوق سازمان در حدود مقررات
۶- حفظ و حراست اموال و دارایی‌های منقول و غیرمنقول سازمان
۷- ارائۀ گزارش سالانه از فعالیت‌های سازمان به هیئت امنا
۸- ارائۀ ترازنامه و صورت منابع و مصارف سالانۀ سازمان به هیئت امنا
۹- پیشنهاد اصلاح یا تغییر مفاد اساسنامه به هیئت امنا و پیگیری آن پس از تأیید هیئت امنا برای تصویب در شورای عالی انقلاب فرهنگی
۱۰- پیگیری و اجرای سایر مصوبات هیئت امنا
۱۱- امضای کلیه اسناد و اوراق تعهدآور سازمان
فصل سوم: امور مالی
ماده ۱۲: بودجه و منابع مالی
بودجه سازمان از محل ردیف‌های بودجه کل کشور و کمک‌ها و هدایای اشخاص حقیقی و حقوقی، اعم از دولتی و غیردولتی، تأمین خواهد شد.
تبصره ۱: سازمان می‌تواند از محل منافع حاصل از موقوفات در نظر گرفته شده برای امور صاحبان استعدادهای برتر، برای برنامه‌های حمایتی و هدایتی خود استفاده نماید.
تبصره ۲: دستگاه‌های اجرایی می‌توانند در قالب مقررات قانونی مورد عمل، قسمتی از اعتبارات یا درآمد اختصاصی سالانۀ خود را برای کمک به سازمان اختصاص دهند.
تبصره ۳: هدایای شخصیت‌های حقیقی و حقوقی به سازمان و درآمدهای حاصل از فعالیت‌های مؤسسات و مراکز وابسته به سازمان و نیز مبالغی که به پیشنهاد رئیس سازمان و تصویب هیئت امنا از دانش‌آموزان و کارآموزان و سایر افرادی که به آنها خدمتی ارائه می‌شود اخذ می‌گردد، به‌عنوان درآمد اختصاصی تلقی شده و مطابق آیین‌نامۀ مالی سازمان هزینه خواهد شد.
ماده ۱۳: معافیت از مقررات عمومی
سازمان براساس آیین‌نامه‌ها و مقررات مالی و معاملاتی خاص مصوب هیئت امنا، بدون الزام به رعایت قانون محاسبات عمومی و سایر قوانین و مقررات مالی و معاملاتی اداره خواهد شد.
فصل چهارم : سایر مقررات
ماده ۱۴: اموال و دارایی‌ها
اموال منقول و غیرمنقول و دارایی‌ها و حقوق و سایر امکانات سازمان، متعلق به دولت است که درصورت انحلال سازمان، به وزارت آموزش و پرورش تحویل خواهد شد.
تبصره ۱: انحلال و یا ادغام سازمان با تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی امکان‌پذیر خواهد بود.
تبصره ۲: هرگونه انتقال و جابه‌جایی اموال منقول و غیرمنقول سازمان به سایر نهادها، باید قبلاً به تصویب هیئت امنا برسد.
ماده ۱۵:
به منظور پشتیبانی علمی و تخصصی از سازمان و تأمین خدمات پژوهشی، آموزشی و پرورشی مورد نیاز، باشگاه دانش‌پژوهان جوان به‌صورت موسسهای غیر دولتی و هیأت امنایی و براساس اساسنامه مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی ظرف مدت شش ماه از تاریخ ابلاغ این اساسنامه تأسیس و اداره خواهدشد.
ماده ۱۶: اصلاح یا تغییر اساسنامه
هر گونه اصلاح یا تغییر در مفاد این اساسنامه، فقط از طریق راهکارهای ذیل انجام می‌پذیرد:
۱- به پیشنهاد و تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی
۲- به پیشنهاد هیأت امنای سازمان و تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی
ماده ۱۷:
این اساسنامه مشتمل بر یک مقدمه، ۴ فصل، ۱۷ ماده و ۸ تبصره، در جلسۀ ۸۱۳ مورخ ۱۷ /۷/ ۱۳۹۷ شورای‌عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسید.
حسن روحانی
رئیس جمهور و رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی
