۱

طراحی سؤالات جدید و ایده‌دار!

این موضوع به نظر اولین و مهم‌ترین ویژگی یک آزمون است، اما وقتی به دیگر آزمون‌های آزمایشی المپیاد نگاه می‌کنیم، اغلب مجموعه‌ای آرشیوی (ترجمه شده یا تألیفی) را می‌بینیم که برای سال‌های متوالی به صورت آزمون برگزار شده. حتی سؤالات مرحلۀ اول و دوم المپیاد کشوری که باید حتماً جدید و طراحی شده باشند، در برخی از این سال‌ها کپی از سؤالات کشورهای دیگر یا کتاب‌های مرجع بوده‌اند. اما در این مقایسه، آیریسک با برگزاری سالیانه بیش از ۶ آزمون سراسری (به طور میانگین) و طراحی حدود ۳۰۰ سؤال، همواره ایده‌های جدیدی را برای آزمون‌ها مطرح کرده است.

۲

پیش‌بینی روند طرح سؤال المپیاد شیمی کشوری

هدف اصلی شبیه‌ساز المپیاد، آماده‌سازی دانش‌پژوهان برای شرکت در آزمون کشوری و بعد هم آزمون جهانی است. در سال‌های اخیر، تعداد و سختی سؤالات موضوعات مختلف تغییرات زیادی در مرحلۀ اول المپیاد شیمی داشته است، اما می‌بینید که پیش‌بینی تیم طراحی آزمون‌های سال ۱۴۰۲ چقدر با آزمون اصلی شباهت داشته است:

۳

برگزاری منظم و سراسری آزمون با روش‌های متنوع

هر مدرسه با بیش از ۱۰ دانش‌آموز المپیادی، می‌تواند حوزۀ برگزاری آزمون‌های آیریسک باشد. پیش از کرونا، هر سال بیش از ۶۰۰ دبیرستان و پژوهش‌سرا در استان‌های مختلف برای برگزاری آزمون‌های آیریسک اعلام شد. همچنین برای تمام دانش‌آموزان امکان شرکت مجازی در المپیادهای آیریسک وجود دارد. در مورد آزمون‌های مجازی چند نکته جالب است:

• نرم‌افزار برگزاری آزمون آنلاین آیریسک در سال ۱۳۸۶ رونمایی شد، زمانی که هنوز بسیاری از خطوط اینترنت به صورت Dial-Up متصل بودند.
• هر ساله نرم‌افزار و سایت برگزاری آزمون‌های آیریسک به‌روزرسانی شده است.
• امکان برگزاری آنلاین آزمون چندگزاره‌ای، کوتاه‌جوابی و تشریحی زمانی به سایت آیریسک اضافه شد که وزارت آموزش و پرورش هم به چنین چیزهایی فکر نمی‌کرد (اوایل دهه ۹۰)
• نتایج بچه‌هایی که به صورت مجازی در آزمون شرکت می‌کنند و شرکت‌کنندگان با پاسخبرگ کاغذی، برای اولین بار در ایران در سامانۀ آزمون آیریسک ادغام شد.

۴

چاپ آرشیو سؤالات المپیادهای آیریسک و دیگر کشورها

برای آمادگی دانش‌آموزان و از دست ندادن ایده‌های قبلی، سؤالات آزمون‌های پیشین آیریسک در کتاب‌های ساعت‌ها با المپیاد شیمی (جلد اول – جلد دوم) به چاپ رسید. «اگر در ده سال اخیر چنین محصولی در جای دیگه دیدید، خبر بدید و جایزه بگیرید.» به جز سؤالات تألیفی آیریسک، تیم طراحی آزمون سؤالات کشورهای دیگر را نیز ترجمه کردند و در اختیار دانش‌آموزان گذاشتند تا انحصار جزوه‌های به اصطلاح تألیفی معلمین شکسته بشه و مطالب جدید در اختیار همۀ علاقه‌مندان قرار بگیرد. از این مجموعه تا الآن کتاب‌های زیر چاپ شده و کتاب‌های دیگری در دست چاپ است:

• المپیادهای شیمی آمریکا – آزمون‌های ملی
• المپیادهای شیمی آمریکا – آزمون‌های منطقه‌ای
• المپیادهای شیمی استرالیا
• المپیادهای شیمی بریتانیا
• المپیادهای شیمی بلاروس
• المپیادهای شیمی هندوستان
• المپیادهای شیمی کمبریج

۵

همکاری با بزرگ‌ترین جامعۀ اساتید المپیاد شیمی

هر سال تیم بزرگی در طراحی سؤالات آیریسک همکاری داشته‌اند. تعداد همکاران طرح سؤال در ۱۷ سال گذشته به بیش از ۷۰ نفر می‌رسد که نام ایشان به رسم قدردانی در مقدمۀ کتاب ساعت‌ها با المپیاد شیمی آورده شده است. از مدال‌آوران جوان (که هم‌اکنون در کمیتۀ کشوری المپیاد شیمی عضو هستند یا معلم/مؤلف مشهوری در کنکور شده‌اند) تا اساتید مطرح دانشگاهی (حتی اساتید دانشگاهی دیگر کشورها علاقه‌مند به طرح سؤال برای آیریسک هستند) همگی با انرژی زیاد مغزهای خود را به بیدار نگه داشتند تا بهترین مجموعۀ سؤالات برای آمادگی المپیاد شیمی آماده شود.

۶

ایجاد چالش و اهدای جایزه برای اشکالات طراحی و برگزاری

با توجه به موارد بالا، باز هم هر سال از خودمان انتظار داریم که بهتر شویم. برای همین چالش‌های مختلفی برگزار کردیم و به عزیزانی که اشکالات (از ویرگول و سرکش الف گرفته تا اشکال علمی درست و حسابی) آیریسک را گوشزد کرده‌اند، جایزه داده‌ایم. نیمۀ دهۀ ۹۰ که طلا اینقدر خاص نبود، برای هر اشکال در آزمون یک سکۀ طلا جایزه گذاشتیم و جمع بزرگی ایرادگیر شدند، اما هیچ‌یک درست نبود و کسی سکه را نبرد!