اگر شما این مراحل را گذرانده باشید و بر تمام مفاهیم پایه در شیمی عمومی مسلط شده باشید، میتوانید به مرحلهی بعد بروید. حتی اگر یک ماه به المپیاد مرحله اول باقی مانده است و شما هنوز این مراحل را به خوبی سپری نکردهاید، به هیچ وجه به «ادامه مطلب» نروید!
در این مرحله از آمادگی برای المپیاد شیمی روزانه به ۳ تا ۴ ساعت در روزهای عادی و ۵ تا ۶ ساعت در روزهای تعطیل نیاز دارید. پس از یادگیری مباحث کلی، تمرین و نکتهیابی بهترین روش برای تثبیت آموختههای شما میباشد. کتابهای مختلفی در بازار موجود است که سوالات تستی و تشریحی فراوانی در آنها به چشم میخورد اما شما که فرصت مطالعه و تمرین همهی آنها را ندارید! باید به دور از هیاهوی تبلیغات موسسات مختلف بهترین و مفیدترینها را انتخاب کنید. برای این کار چند توصیه و راهنمایی وجود دارد که برای المپیادیها، کنکوریها و امتحان نهاییها مفید است:
-
گول تبلیغات را نخورید! ممکن است برخی از کتابهای لاغر و ارزان خیلی مفیدتر از کتابهای چاق و گران باشند. اگر کتاب انتشارات X که هیچ تبلیغی نمیکند توسط معلم یا دوستان به شما توصیه شد، حتما هزار برابر مفیدتر از کتاب انتشارات Y است که صبح تا شب در تلویزیون و تابلوهای تبلیغاتی داد و هوار میکند.
-
تعداد خیلی زیادی از کتابها دارای یک مطلب هستند! مثلا تمام ناشرین سوالات کنکور را طبقهبندی کردهاند و پاسخ دادهاند یا به تازگی همه به سوی سوالات مرحله اول المپیادهای علمی حمله کردهاند. در هنگام خرید دقت کنید و نظر دوستانتان را که از این کتاب استفاده کردهاند بپرسید و اگر یکی از این کتابها را تهیه کردید، به سراغ بقیه نروید که وقتتان تلف نشود.
-
زیاد کتاب نخرید، زیاد کتاب بخوانید. خرید کتابهای زیاد باعث میشود بین آنها سردرگم شوید و در آخر هیچ یک را به درستی مطالعه نکنید.
در زیر برخی از کتابهای مفیدی را که مطالعه کردهام یا از محتوای آنها اطلاع دارم، به ترتیب اولویت معرفی میکنم که میتواند در مباحث ذکر شده به شما کمک کند. اگر دوستان شما از کتابهای دیگری استفاده کردهاند و راضی بودهاند، فرصت را از دست ندهید و به سراغ آنها بروید:
v المپیادهای شیمی ایران (مرحله ۱و۲) / انتشارات دانشپژوهان جوان / بهترین کتاب برای آمادگی
v الفبای المپیاد شیمی / انتشارات دانشپژوهان جوان / به صورت موضوعی در ۵ جلد
v المپیادهای شیمی کانادا / انتشارات دانشپژوهان جوان / کسب آمادگی برای شرکت در مرحله اول و دوم
v المپیادهای شیمی آمریکا / انتشارات دانشپژوهان جوان / آمادگی برای شرکت در هر دو مرحله
v شیمی در سپهر المپیاد / قلم چی / تنوع سوال و تمرینهای فراوان برای کسب سرعت و دقت
v کتاب شیمی (۳) / انتشارات مبتکران / حسام امینی / آموزش و آزمون مباحث شیمی ۳
v کتابهای شیمی ۲ و ۳ / انتشارات مبتکران / مهندس بهمن بازرگانی / برای دستیابی به سرعت بالا
در پاسخ به سوالات و تست زنی این نکات را فراموش نکنید:
– تمام سوالات یک مبحث را به ترتیب پاسخ ندهید! امروز به سوالات مضرب ۵ و فردا به سوالات مضرب ۴ پاسخ دهید و تعدادی از سوالات را برای بعد نگه دارید. پس از پاسخ به ۱۰۰ سوال از هر مبحث، تمام سوالات برای شما تکراری میشود و نیازی به فکر کردن ندارند. اما اگر چند هفته بعد به سراغ همین مبحث بیایید ممکن است نکات جدیدی را کشف کنید.
– اگر قصد پاسخگویی به سوالات چند مبحث مختلف را دارید، ذهن خود را غافلگیر کنید! ۱۰ تا ۱۰ تا از قسمتهای مختلف پرسشها را انتخاب کرده و به صورت درهم پاسخ دهید.
– به هیچ وجه در طول حل سوالات به کتاب یا جزوه مراجعه نکنید و به مغز خودتان فشار بیاورید. خواندن راه حل از روی کتاب، کمترین ماندگاری را در مغز دارد.
– پس از حل سوالات، بلافاصله آنها را تصحیح نکنید. یک استراحت کوتاه (حدود ۱۵ دقیقه) ذهن شما را آمادهی کسب اطلاعات میکند، به سراغ پاسخها بروید و بعد از تصحیح و نمره دهی به رفع اشکال بپردازید. رفع اشکال یعنی:
o مطالعهی پاسخ تشریحی تمام سوالات (آنها که درست یا غلط پاسخ دادهاید) از روی کتاب
o مباحثهی دوستانه دربارهی سوالاتی که اشتباه پاسخ دادهاید و فهمیدن موضوع یا نکاتی که پیرامون آن وجود دارد، برای اینکه بعدا دچار چنین مشکلی نشوید.
o علامت گذاری سوالاتی که اشتباه پاسخ دادهاید در کتاب. در یک هفتهی آینده حتما باید دوباره آنها را حل کنید.
– برای افزایش دقت و سرعت و کمتر شدن اشتباه محاسباتی به صورت زیر عمل کنید:
o اکیدا توصیه میکنم تمام راه حل خود را به صورت کتبی بنویسید. این کار علاوه بر اینکه دقت شما را افزایش میدهد، باعث افزایش سرعت شما نیز میشود. زیرا در راه حلهای ذهنی شما مسیر خاصی را در ذهن دنبال نمیکنید و وقت خود را از دست میدهید.
o کنار سوالاتی که در جواب آنها شک دارید با مداد علامت بزنید و به سرعت از آنها عبور کنید.
o پس از اتمام پاسخ دهی به تمام سوالات، راه حلهایی را که نوشتهاید میتوانید بررسی کنید و به مرور بپردازید. مرور در این مرحله نیازمند آن است که قبلا راه حل را نوشته باشید وگرنه ذهنیات شما که فرار کرده و رفته است!
o بهتر است از همین الآن با تاثیر زمان خود را بسنجید. هر تست شیمی حدود ۱ دقیقه وقت نیاز دارد. البته تستهای مباحث شیمی ۲ را در زمان کمتر (۴۰ ثانیه) میتوان پاسخ داد و تستهای شیمی ۳ به زمان بیشتری (حدود ۹۰ ثانیه) نیاز دارند.
توجه : بهتر است کمتر به سراغ کتابهای پیشرفته بروید (یا اصلا نروید) چون دانستن مطالب اضافی هیچ فایدهای در آزمون ندارد و در این مرحله باعث از دست رفتن زمان میشود. بودهاند کسانی که شیمیفیزیک و شیمی آلی دانشگاهی را خورده بودند، اما در مرحلهی اول المپیاد شیمی قبول نشدهاند.