شیوه‌نامه‌ی اجرایی مرحله‌ی دوم آزمون المپیادهای علمی کشور در سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۱
پیرو دستورالعمل برگزاری المپیادهای علمی، شیوه‌نامه‌ی اجرایی مرحله‌ی دوم این آزمون‌ها به شرح زیر اعلام می‌شود. مقتضی است، با عنایت به اهمیت و جایگاه این آزمون‌ها، مفاد شیوه‌نامه قبل از برگزاری آزمون، در جلسه‌ی توجیهی که با حضور رئیس حوزه‌ی آزمون، مأمور حفاظت آزمون و… برگزار می شود، به دقت مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته تا اشراف لازم نسبت به تمامی بندهای آن حاصل شود.
همچنین انتظار دارد نسخه‌ای از این شیوه‌نامه جهت مطالعه و به‌کارگیری دقیق موارد، در اختیار سایر عوامل اجرایی (مسئول تطبیق عکس، مراقبان و …) قرار گیرد. رعایت کامل مفاد این شیوه‌نامه الزامی و بازدید مدیر کل محترم آزموش و پرورش استان، از حوزه/ حوزه‌های برگزاری، موجب امتنان است.
۱- مشخّصات آزمون‌ها:
آزمون هر المپیاد به صورت هماهنگ در سراسر کشور مطابق جدول زیر برگزار می‌شود:
| ردیف | المپیاد | دوره | روز | تاریخ | ساعت شروع |
| ۱ | فیزیک | ۳۶ | یکشنبه | ۱۰ اردیبهشت | ۸ |
| ۲ | علوم و فناوری نانو | ۱۴ | یکشنبه | ۱۰ اردیبهشت | ۱۴ |
| ۳ | شیمی۱ | ۳۳ | دوشنبه | ۱۱ اردیبهشت |
۸ |
| ۴ | تفکر و کارآفرینی۲ | ۴ | دوشنبه | ۱۱ اردیبهشت | ۱۴ |
| ۵ | کامپیوتر (روز اول) | ۳۳ | سه‌شنبه | ۱۲ اردیبهشت | ۸ |
| ۶ | سلول‌های بنیادی | ۸ | سه‌شنبه | ۱۲ اردیبهشت | ۱۴ |
| ۷ | کامپیوتر (روز دوم) | ۳۳ | چهارشنبه | ۱۳ اردیبهشت | ۸ |
| ۸ | اقتصاد و مدیریت | ۴ | چهارشنبه | ۱۳ اردیبهشت | ۱۴ |
| ۹ | ریاضی (روز اول) | ۴۱ | پنجشنبه | ۱۴ اردیبهشت | ۸ |
| ۱۰ | ادبی | ۳۶ | پنجشنبه | ۱۴ اردیبهشت | ۱۴ |
| ۱۱ | ریاضی (روز دوم) | ۴۱ | جمعه | ۱۵ اردیبهشت | ۸ |
| ۱۲ | علوم زمین‌شناسی | ۴ | جمعه | ۱۵ اردیبهشت | ۱۴ |
| ۱۳ | زیست‌شناسی | ۲۶ | شنبه | ۱۶ اردیبهشت | ۸ |
| ۱۴ | سواد رسانه‌ای | ۷ | شنبه | ۱۶ اردیبهشت | ۱۴ |
| ۱۵ | نجوم و اخترفیزیک۳ | ۱۹ | یکشنبه | ۱۷ اردیبهشت | ۸ |
| ۱۶ | جغرافیا | ۵ | یکشنبه | ۱۷ اردیبهشت | ۱۴ |
نکات مورد توجه در آزمون رشته‌های مختلف:
- در المپیاد شیمی استفاده از جدول تناوبی عناصر ممنوع است.
- در المپیاد تفکر و کارآفرینی ابتدا پس از اتمام آزمون تستی، پاسخبرگها جمع‌آوری شود و بلافاصله آزمون تشریحی شروع می‌شود.
- در المپیاد نجوم و اخترفیزیک جدول ثوابت ضمیمه دفترچه سؤال است لذا به همراه آوردن این جدول به جلسه آزمون ممنوع است.
۲- اقدامات پیش از آزمون:
اقلام آزمون اعم از: دفترچه‌های سؤال، پاسخ‌نامه‌ها و سایر ملزومات (شماره‌ی صندلی، لیست حضور و غیاب، شیوه‌نامه‌ی اجرایی، نمونه‌برگ صورت‌جلسه، چرک‌نویس‌ها، پاکت‌های اضطراری دفترچه سؤالات (بی‌نام)، پاسخ‌نامه‌های سفید و …) که برای هر حوزه آزمون، جداگانه چسب و مهر و بسته‌بندی شده، به نمایندگان تام‌الاختیار اداره کل آموزش و پرورش استان، تحویل داده شده است. این اقلام مطابق مقررات و دستورالعمل‌ها، قبل از هر آزمون از مخزن اصلی به رئیس حوزه و مأمور حفاظت آزمون‌ها / ناظر ثابت حوزه‌ی اجرا، تحویل داده می‌شود تا به محل برگزاری آزمون انتقال یابد.
الف) موارد کلی:
۱- حضور رئیس حوزه‌ی اجرا، مأمور حفاظت آزمون‌ها و ناظر ثابت در تمام ساعت برگزاری آزمون در محل حوزه‌ی اجرا الزامی است.
۲- در حوزه‌های مختلط ترتیبی اتخاذ شود، تا فضای فیزیکی آزمون پسران و دختران از هم مجزا باشد. در غیر این صورت با رعایت سایر مقررات پسران در ردیف‌های جلو و دختران در ردیف‌های عقب قرار گیرند.
۳- ورود اولیا، همراه داوطلبان و یا سایر افراد متفرقه به حیاط یا فضا محل برگزاری آزمون و یا مکان‌های پیرامونی و مشرف به حوزه، تحت هر شرایطی ممنوع است.
۴- همراه داشتن ماشین‌حساب برای المپیادهای نجوم و اخترفیزیک، شیمی و علوم و فناوری نانو، مجاز است.
۵- هنگام ورود به جلسه‌ی آزمون، همراه داشتن هر گونه وسایل غیرمجاز (زیر) ممنوع است. ضمناً رعایت دقیق سایر نکات ضروری است:
- کتاب، جزوه، یادداشت و هر نوع وسایل الکترونیکی مانند: تلفن همراه (موبایل)، تبلت، ساعت هوشمند، دستبند الکترونیکی، لپ‌تاپ و …
- به همراه داشتن وسایل غیرمجاز حتی اگر خاموش باشد یا از آن استفاده نشود، تخلف محسوب می‌شود.
- قبل از ورود داوطلبان به داخل حوزه، ممنوعیت استفاده از وسایل غیرمجاز، از طریق سیستم صوتی اعلام و تذکر داده شود.
- اطلاعیه‌ی (ممنوعیت به همراه داشتن موبایل و سایر وسایل غیرمجاز) در چند نقطه از محل برگزاری (حیاط، ورودی سالن و …) در معرض دید داوطلبان نصب شود.
- یک نفر از عوامل اجرایی برای جمع‌آوری موبایل و سایر وسایل (در خارج از محل برگزاری آزمون)، تعیین شود تا نسبت به دریافت و نگهداری آن‌ها اقدام نماید.
- لازم است شرکت‌کنندگان وسایل غیرمجاز را، قبل از ورود به سالن محل برگزاری آزمون، به مسئول مربوطه تحویل دهند.
۶- برای دانش‌آموزان چپ دست صندلی مخصوص در نظر گرفته شود.
۷- شرکت‌کنندگان باید کارت ورود به جلسه‌ی عکس‌دار مربوط به آزمون همان روز و شناسنامه یا کارت ملی به همراه داشته باشند.
۸- برای دریافت پیام‌های ضروری، تلفن ثابت حوزه فعال باشد و یک نفر از عوامل اجرایی دائماً در کنار تلفن، استقرار داشته باشد.
۹- به منظور بهره‌مندی از نورانیت کلام وحی، آزمون‌ها با تلاوت آیاتی از کلام الله مجید شروع شوند.
۱۰- تا یک ساعت پس از شروع آزمون هیچ شرکت‌کننده‌ای حقّ خروج از جلسه را ندارد.
۱۱- دانش‌آموزان هنگام خروج از حوزه‌ی امتحانی، حق ندارند هیچ یک از اقلام آزمون (به جز شماره‌ی صندلی) را با خود ببرند. تمامی اقلام نظیر: پاسخ‌نامه، دفترچه‌ی سؤالات (تستی و تشریحی)، کارت ورود به جلسه و … را باید تحویل دهند.
توجه ۱: المپیاد جغرافیا، سلّول‌های بنیادی و پزشکی بازساختی، علوم زمین، تفکر و کارآفرینی، اقتصاد و مدیریت، سواد رسانه‌ای و علوم و فناوری نانو در حال حاضر فاقد هر گونه امتیازات مرتبط با ادامه‌ی تحصیل در رشته و دانشگاه مورد نظر بدون شرکت در کنکور سراسری است. لذا برگزیدگان این المپیاد باید مشابه سایر افراد عادّی در آزمون سراسری، بدون هیچ‌گونه امتیاز خاصّی شرکت نمایند.
توجه ۲: چگونگی برگزاری دوره‌ی آموزشی تابستان سال ۱۴۰۲ و نحوه‌ی برگزاری آزمون‌های این دوره به اطلاع خواهد رسید.
ب) نکات مهم در خصوص پاسخ‌نامه‌های تستی:
۱- قبل از شروع آزمون‌های تستی، پاسخ‌نامه‌ها به ترتیب و مطابق با شماره‌ی صندلی، روی صندلی داوطلبان قرار داده شود. (دقت شود پاسخ‌نامه‌های آزمون متعلق به همان داوطلب، آزمون، روز و ساعت باشند.)
۲- به شرکت‌کنندگان تذکر داده شود، مشخصات فردی خود که در بالای پاسخ‌نامه چاپ شده را به دقت بررسی نموده و در صورت صحت اطلاعات، موارد خواسته شده بر روی پاسخ‌نامه را با مداد مشکی بنویسند. (در صورت وجود مغایرت، صحیح آن را روی پاسخ‌نامه بنویسند.)
۳- در صورت عدم وجود پاسخ‌نامه داوطلب، مراقبان بلافاصله موضوع را به اطلاع مسئول جلسه (رئیس حوزه/ ناظر ثابت/ مأمور حفاظت آزمون/ منشی جلسه) رسانده و ایشان ضمن اطمینان از عدم وجود پاسخ‌نامه، مطابق مقررات پاسخ‌نامه سفید مربوط به همان آزمون را در اختیار وی گذاشته و موضوع را در صورت‌جلسه ثبت نمایند. (پاسخ‌نامه‌ی المپیادهای دیگر کپی یا استفاده نشود.)
۴- دانش‌آموزان برای پاسخ سؤالات تستی فقط از مداد مشکی نرم استفاده و گزینه‌ی مورد نظر را به طور صحیح کاملاً پر و سیاه کنند. (استفاده از مداد اتود مجاز نیست.)
۵- گذاشتن هر نوع علامت مشخصه در پاسخ‌نامه تخلف محسوب می‌شود.
۶- لازم است به شرکت‌کنندگان تذکر داده شود تعداد سؤالات دفترچه (آزمون تستی) با تعداد سؤالات پیش‌بینی شده در پاسخ‌نامه یکسان نبوده و هنگام پر کردن گزینه مورد نظر، به شماره سؤال روی پاسخ‌نامه دقت نمایند.
۷- پاسخ‌نامه‌ی آزمون‌های چند گزینه‌ای، به وسیله‌ی دستگاه علامت‌خوان، تصحیح می‌شود، داوطلبان از تا نمودن و یا مخدوش کردن پاسخ‌نامه‌ها جداً خودداری نمایند.
ج) نکات در خصوص دفترچه‌های سؤال:
۱- قبل از باز کردن پاکت سؤال، رئیس حوزه‌ی اجرا در حضور مأمور حفاظت آزمون و سایر عوامل اجرایی مرتبط، ابتدا تاریخ، روز و عنوان آزمون را (روی پاکت درج شده) کنترل و پس از تلیید صحت مهر و چسب، صورت‌جلسه‌ی مربوط به مفتوح نمودن پاکت را امضا نمایند. دقت شود دفترچه‌های سؤال ازمون داخل پاکت، متعلق به آزمون همان تاریخ، روز و ساعت باشد.
۲- دفترچه‌های سؤال به ترتیب شماره‌ی صندلی داوطلبان در کنار صندلی آنان قرار داده شود. (روی جلد دفترچه‌ها به طرف بالا باشد.)
۳- شرکت‌کنندگان با ذکر صلوات دفترچه را از کنار صندلی برداشته و آزمون را شروع کنند.
۴- تذکر داده شود داوطلبان ضمن مطالعه‌ی دقیق مشخصات و توضیحات روی جلد دفترچه (که شخصی‌سازی شده است)، تعداد اوراق دفترچه و سؤالات (تشریحی/ چند گزینه‌ای) را با دقت بررسی و برگ‌شماری نموده و سپس قسمت مربوطه روی جلد را امضا کنند.
۵- تذکر داده شود، در صورت کمبود یا نقص در تعداد و یا اوراق دفترچه‌ی سؤال، بلافاصله نزدیک‌ترین مراقب را مطّلع نمایند تا ایشان فوراً موضوع را به مسئولین جلسه (رئیس حوزه/ ناظر / مأمور حفاظت ازمون) اطّلاع دهد.
۶- مسئولین جلسه، در صورت اطمینان از وجود نقص یا کمبود، مطابق مقررات نسبت به باز کردن پاکت اضطراری دفترچه‌ی سؤال آزمون (سؤال بی‌نام) مربوطه، اقدام و پس از تهیّه کپی از صفحه‌ی مورد نظر و ارائه‌ی آن به شرکت‌کننده، موضوع را در صورت‌جلسه ثبت نمایند.
۷- پاسخ سؤالات تشریحی را فقط با خودکار آبی یا مشکی بنویسند. (استفاده از خودکار قرمز، مداد یا . . . مجاز نیست، توجه داشته باشین اسکن پاسخبرگها به صورت سیاه سفید خواهد بود.)
۸- دانش‌آموزان از مخدوش کردن بارکدهای موجود در پاسخ‌نامه‌ها و دایره‌های چهارگوشه‌ی صفحات آزمون‌های تشریحی یا گذاشتن هر نوع علامت مشخّصه در دفترچه خودداری نمایند در غیر این صورت برگه‌ی آن‌ها تصحیح نخواهد شد.
۹- تذکر داده شود پاسخ هر سؤال تشریحی را در محل تعیین شده‌ی همان سؤال بنویسند. چنانچه همه یا بخشی از پاسخ یک سؤال در محل پاسخ سؤال دیگری یا خارج از کادر تعیین شده، نوشته شود به آن نمره‌ای تعلق نمی‌گیرد.
۳) اقدامات حین برگزاری آزمون:
۱- سؤالات به گونه‌ای طراحی شده‌اند که هنگام برگزاری آزمون به توضیح مراقبان نیازی نیست.
۲- ۱۵ دقیقه پس از شروع آزمون تمامی پاسخ‌نامه‌ها/ دفترچه‌های سؤال (تستی، تشریحی) غایبین، جمع‌آوری، شمارش و به ترتیب شماره‌ی صندلی از کوچک به بزرگ مرتب شود. از درج هرگونه عبارت، کلمه یا علامتی نظیر: باطل است، غایب، ضربدر (×) و … که موجب مخدوش نمودن پاسخ‌نامه می‌شود، خودداری نمایید.
۳- پس از ثبت شماره‌ی غایبین در صورت‌جلسه (سه نسخه)، پاسخ‌نامه‌های تستی/ دفترچه‌های سؤال تشریحی جداگانه در پاکت قرار داده چسب و مهر شوند.
۴- مسئول تطبیق عکس، در جلسه‌ی آزمون، عکس داوطلبان را با چهره، و شماره‌ی کارت ورودی آنان را با شماره‌ی صندلی، پاسخ‌نامه و دفترچه‌ی سؤالات (تستی، تشریحی) تطبیق دهد. دقّت شود، شرکت‌کنندگان نام، نام‌خانوادگی و امضا خود را فقط با مداد مشکی نرم در محلّ مشخّص شده روی دفترچه‌ی سؤال و پاسخ‌نامه بنویسند.
۵- چنانچه دانش‌آموزان در حین برگزاری آزمون نیاز به استفاده از سرویس بهداشتی داشته باشند به صورت انفرادی و به همراه فرد تعیین شده (در مسیر رفت و برگشت) به سرویس بهداشتی هدایت شوند.
۶- از فرستادن دانش‌آموزان به صورت دو به دو و یا چند نفر با هم، به سرویس بهداشتی خودداری شود. فرد تعیین شده دقّت نماید که داوطلب در این مسیر هیچ‌گونه ارتباط کلامی و . . . با افراد دیگر و یا دسترسی به وسایل شخصی خود که در خارج از سالن است، نداشته باشد.
۴) اقدامات پس از برگزاری آزمون:
۱- در پایان آزمون ازدحام دانش‌آموزان برای تحویل پاسخ‌نامه‌ها و دفترچه‌ها وجود دارد، بنابراین به دانش‌آموزان تأکید شود در صندلی خود استقرار داشته باشند تا عوامل اجرایی حوزه، آنان را به صورت انفرادی به میز منشی گیرنده‌ی پاسخ‌نامه‌ها و دفترچه‌ها هدایت نمایند.
۲- قبل از خروج شرکت‌کنندگان، کنترل لازم از جهت تعداد، کامل بودن اوراق دفترچه‌های سؤال و آمار پاسخ‌نامه‌های حاضرین و غایبین انجام و پس از اطمینان کامل به دانش‌آموزان، اجازه خروج داده شود.
۳- عوامل اجرایی حوزه و ناظر دقت نمایند هیچ دانش‌آموزی پاسخ‌نامه و دفترچه‌ی سؤال (تستی، تشریحی)، چرک‌نویس‌ها و کارت ورود به جلسه (به جز شماره‌ی صندلی) را از حوزه خارج ننماید.
۴- در آزمون‌های تشریحی، هنگام تحویل دفترچه، منشی پس از برگ‌شماری دقیق اوراق دفترچه‌ی هر دانش‌آموز، تعداد اوراق دریافتی را در قسمت مربوطه (روی جلد دفترچه) نوشته و امضا نماید.
۵- در پایان آزمون‌های چند گزینه‌ای، هنگام تحویل پاسخ‌نامه، دانش‌آموز باید لیست کنترل دریافت پاسخ‌نامه‌های تستی را امضا نماید.
۶- مجدداً پاسخ‌نامه‌ها و دفترچه‌های سؤال (تشریحی) حاضرین که به ترتیب شماره‌ی صندلی (شماره‌ی کمتر در بالا قرار گیرد) مرتّب شده‌اند، کنترل شده و به تفکیک: پاسخ‌نامه‌ها، دفترچه‌ی سؤال، نسخه‌ی اصلی صورت‌جلسه‌ی آزمون، لیست حضور و غیاب دانش‌آموزان و لیست کنترل دریافت پاسخ‌نامه‌های تستی، در یک پاکت قرار داده، چسب و مهر شود.
۷- پاسخ‌نامه‌ها و دفترچه‌ها سؤال (تشریحی) غایبین، پاکت اضطراری سؤالات، پاسخ‌نامه‌های سفید استفاده نشده، لاشه پاکت تمامی ازمون‌ها، اوراق چرک‌نویس و نسخه‌ی دوم صورت‌جلسه، مطابق مقررات در کیسه‌ی مخصوص قرار گرفته و به همراه سایر اقلام آزمون در همان روز به اداره‌ی سنجش استان تحویل شود. دقت شود، به جز نسخه‌ی سوم صورت‌جلسه، هیچ‌یک از اسناد آزمون در حوزه‌ی اجرا بایگانی نشود.
۸- اداره‌ی سنجش استان، نسخه‌ی دوم صورت‌جلسه‌ی هر آزمون، کارت‌های ورود به جلسه، اوراق چرک‌نویس و لاشه پاکت تمامی آزمون‌ها، را در استان بایگانی نموده و در پایان آخرین آزمون، تمامی پاکت‌های چسب و مهر شده (محتوی پاسخ‌نامه‌ها، دفترچه‌ها و سایر اسناد)، در کیسه‌های برزنتی و پاکت‌های اضطراری سؤالات را با رعایت سایر شرایط پس از هماهنگی و در زمان مقرّر به دانشگاه شهید رجایی تحویل نمایند.
در پایان از مساعی ارزشمند تمامی مسئولان محترم و همکارانی که در جهت حسن برگزاری آزمون‌ها تلاش می‌نمایند، قدردانی و تشکّر می‌شود.
باشگاه دانش‌پژوهان جوان
